Fergese

Per fergese ju duhen:


qepe te fresketa
domate ose salce domateje
speca
veze
djath i bardhe
vaj ulliri
kripe
piper i zi

Te gjithe ingredientet pastrohen mire dhe priten imet.

Ne vajin e nxehte skuqen qepet dhe pastaj shtohen specat.

Kaurdisen mire deri sa specat te marrin nje kore te arte.

Shtohen domatet apo salca e domateve. Kaurdiset mire me specat. Pas disa minutash shtohet djathi i prere ne copa te vogla. Kur ingredientet te jene lidhur mire me njeri-tjetrin shtohen vezet e rrahura dhe perzihen mire .

Ju befte mire!

Sallate me speca

Kjo eshte nje nga sallatat e mia te preferuara. Eshte simboli i veres. Eshte e shijshme per gojen dhe per syrin. Dhe shume e theshte per t'u gatuar.

Sasia e specave varet nga numri i personave dhe qellimi. Ne se eshte sallate shoqeruese duhen me pak speca sesa kur sallata perdoret per te shuar urine e vetme. Specat pastrohen nga farat, ndahen pergjysem dhe shtrohen mbi leter furre mbi nje zgare furre. Futen ne furre te paranxehur ne 220°C dhe lihen deri sa cipa te marri nje ngjyre kafe te erret deri ne te zeze.



Ju hiqet lekura.

Priten ne rripa apo copa te vogla dhe shtohet vaj ulliri, kripe, piper i zi, aceto balsamico. Perzihen mire dhe lihet ne qetesi per nja nje ore, ne menyre qe te marinohet mire.



Ju befte mire!

Melci te shuara me vere

Kjo lloj recete eshte shume e shpejte. Si e tille, e pershtatshme per ata qe nuk kane kohe, por duan te hane mire; por edhe per ata qe i ka marre uria e duan ta shuajne shpejt e shpejt.

Ju duhen:

melci vici (300g per dy persona)
qepe
gjalpe
vere e bardhe
majdanoz
kripe
piper i zi


Ne nje tigan, shkrini gjalpin dhe hidhni qepet e grira imet. Skuqini qepet derisa te marrin nje ngjyre te bukur te arte. Shtoni melcite dhe skuqini shpejt. Hidhni veren e bardhe (2dl) dhe perziejini mire. Kur vera te jete avulluar, shtoni kripen dhe piperin e zi Perziejini mire, lereni dhe nja 10 sekonda ne zjarr dhe hiqeni nga zjarri. Shtoni majdanozin siper dhe shperndajeni neper pjata. Sekreti i keaj recete eshte qe melcite nuk duhen lene gjate ne zjarr sepse forcohen e mezi kafshohen. Ju befte mire!

Supe me vongole

Nuk e di si i thone ne shqip vongole. Ne librat e kuzhines shqiptare takoj vetem fjalen midhje, por midhjet per mua jane nje gje tjeter. Vongole jane te perhapura ne Adriatik, por me te mirat fare kapen e perpunohen ne Venecia. Kjo recete vjen nga nje restorant venecian. Eshte e thjeshte dhe e shpejte. Per shije, provojeni vete. Nje here vongole, gjithmone vongole.





Per dy veta:

500gr vongole
hudher
nje cope e vogel ginger
2dl prosecco
uje
vaj ulliri
kripe
piper

Vongolet pastrohen me uje te bollshem te ftohte. Ato me guacke te hapur, te prishur hidhen poshte. Shtypni hudhren pasi ta keni qeruar. Gingerit i hiqet lekura dhe pritet shume imet. Ne nje ene te thelle hidhet vaji i ullirit, nxehet dhe shtohen ne te hudhra dhe ginger. Pasi jane skuqur pak shtohen vongolet dhe lihen per dy-tre minuta. Shuhen me prosecco dhe me te njejten sasi uji. Lihen te zjejne bashke per disa minuta. Vongolet hapen, te pahapurat hidhen poshte. Sperkaten me kripe dhe piper. Ju befte mire!

Curry i kuq tailandez

Currin thailandez (te kuq dhe jeshil) e njoha jashte Shqiperise. Por, me sa jam e informuar, kane filluar ta njohin edhe ne Shqiperi, ne restorantet aziatike apo indiane qe po fillojne te shfaqen ne Tirane. Gjyshet shqiptare te se nesermes ndoshta do ta kene neper librat e tyre kete lloj gatimi. Mbase.

Curri Thailandez eshte jashtemase i thjeshte per t'u gatuar. Te pakten kjo receta qe po sjell ketu eshte shume e thjeshte (nje me te sofistikuar do ta sjell me vone). Ju duhen ingredientet e meposhtem, te cilet gjenden ne dyqane kineze, thailandeze apo indiane.

Ne figure shikoni, misra bebusha, patlixhana thailandeze (duken si domate jeshile, nuk jane!), bamje, qepujka kineze dhe curri i kuq qe mund ta blini te gatshem.

Ju duhen gjithashtu dy kanace me qumesht arre kokosi.

Ne kuszhinen kineze, thailandeze dhe indiane ka nje rregull te arte: Asnjehere mos filloni te
gatuani pa i bere gjerat gati. Puna e pare pastroni e prisni zarzavatet qe keni menduar te gatuani. Kur cdo gje eshte gati filloni. Gatimi ka tempon e tij. Ne fillim hidhni ne vajin e lulediellit te nxehur dy luge curry. Numrin e lugeve duhet ta zgjidhni vete. Ata qe e duan shume pikante mund t'i hedhin edhe tre, ata qe nuk e duan pikante mudn t'i hedhin edhe nje. Kur curry te jete skuqur pak, hidhni nje nga nje zarzavatet. I kaurdisni pak. I shuani me qumeshtin e kokosit dhe i lini te ziejne per rreth 30 min ne zjarrte mesem.

Ju befte mire!

Keshilla praktike

1. Gatimi ne guzhinen kineze behet me nje enet te posacme qe quhet wok. Megjithate, ju mund te gatuani edhe ne nje tigan.
2. Ky lloj ushqimi shoqerohet me oriz kinez (te zjere, sigurisht)

Shija supreme e gjerave te thjeshta

E djele. Mengjes. Qiell i paster blu. Dielli i plote dhe i ngrohte. Hap dritaren. E di. Kjo eshte nje nga ato ditet qe njeriu duhet ta jetoje me te gjitha shqisat. Mbyll syte. Degjon kengen e zogjve dhe feshferimen e gjetheve. Ndjen eren e lehte te te ledhatoje e, teksa ben keshtu, te heq gjumin, meraqet, ankthet. Fillon dhe nuhat. Eren e tokes. Te pemeve. Dhe fillon te shkosh neper mend te gjitha llojet e mundshme te shijeve per te gjetur ato qe i shkojne kesaj dite. Jo gatime kulinarike. Gatime te thjeshta qe i ngelen besnike tokes qe i prodhon. Gatime qe te bejne te ndihesh plotesisht bir i natyres.

1. Patate ne tave

Patatet qerohen, lahen, thahen, priten ne formen e deshiruar (jo shume te trasha), sperkaten me kripe, vaj ulliri, hapen ne tave, hidhet rozmarine e fresket, futen ne furren e parangrohur ne 220°C, piqen derisa te marrin nje ngjyre te arte deri ne te kuqerremte.

2. Qofte

(per 4 persona) 500 - 700gr mish i grire, 1 qepe e grire ne rende, 1 hudher e shtypur, 1 patate (e qeruar dhe pastruar) e grire ne rende, 2 veze, tule te 2 feta buke te thermuara imet (lagini paksa por kullojeni mire ujin). Perziejini mire.

Shtoni kripe, piper te zi, majdanoz, koper, menderz (mente) te gjitha te prera holle. Perziejini mire. Me mira do te ishte ta linit kete perzierje per disa ore te qete, qe shijet te fillojne dhe te shkrijne tek njera-tjetra; por behen te mira edhe kur gatuhen shpejteshpejt. Formoni me masen toptha apo peta te ciles madhesi t'ua doje qejfi. Rrotullohini ne miell dhe verini te skuqen ne nje tigan te madh me vaj ullirite nxehur mire deri sa miqi te jete pjekur tejpertej. Kombinoini me patatet.

3. Sallate me domate

Qofte me patate ndoshta do te mjaftonte, por eshte paksa e thate dhe minimaliste. Nje sallate me domate do te ishte kompensatori me i mire. Domate te pjekura, por jo qulle, pritini ne formen qe ju deshiron estetika juaj ose sipas estetikes se gjyshes. Grini nje qepe holle, shtypni nje hudher, hidhini te dyja ne nje filxhan me vaj farash kungulli (ne se nuk e keni perdorni vajin e ullirit) dhe aceto balsamico. Lerini te flene pak bashke. Para se ta hani sallaten e domateve sperkatini ato me perzierjen e filxhanit.


Per pak me shume tangerllik, pritni djathe te bardhe ne copa te vogla, zbukurojeni me feta vezesh te ziera mire dhe me koper.

Ju befte mire!

Tave kosi

... ose e vetmja gjelle me te vertete shqiptare.

Ne fillimet e mia ne Zvicer, njerezit akoma te pamesuar me emrin Shqiperi, me pyesnin se cfare kuzhine gatuanim. Une filloja, immam bajalldi ... kjo eshte turke, ma kthente miku im Andi, nje mjeshter i vertete gatimi. Byrek ... vazhdoja une ... kjo eshte turke, ma kthente Andi. E deshperuar, me gjysem zeri, i them: tave kosi! Kete s'e kam degjuar. Si gatuhet? , u be kurioz. Dhe une ja shpjegova dhe ... hurra ... ai nuk e njihte. Keshtu qe, kuptohet, kur e ftova per darke Andit i gatova tave kosi. Qe ate mbremje, tava e kosit eshte bere nje nga gjellet e tij me te preferuara, te cilen ai nuk perton t'ua gatuaje miqve te tij, miqve te miqve te tij. Dhe, ja sot, ne kete premiere te fytyres se re te kuzhines se gjyshes, perpara jush, e bukur, e shijshme, asnjehere e merzitshme, ajo, e vetmja gjelle shqiptare, e madherishmja: Tava e Kosit!

Per nje tave te shijshme kosi ju duhen:

kotoleta qingji te cilesise shume te mire
kos i pakastruar nga yndyra (une blej kos grek shume te yndyrshem)
veze
pak oriz (nje grusht)
miell
gjalpe
kripe
piper

Futeni mishin (per 4 persona rreth 1kg, kotoletat kane kocka prandaj merrni pak me shume mish se zakonisht) ne tave, sperkaten me gjalpe dhe futeni ne furre (220° C) derisa te piqet e te marre nje ngjyre te bukur te kuqerremte. Hiqeni mishin nga tava. Ne nje tenxhere hidhni gjalpe dhe kur ai te jete tretur e nxehur shtoni dy-tre luge miell. Kur mielli te kete marre ngjyre te arte shtoni lengun e mishit dhe perziejini mire. Ne se salca eshte shume e trashe shtoni pak uje. Eshte shume e rendesishme qe salca te mos kete kokrriza! Prandaj, perdorni nje mixer per te tretur miellin mire. Ne nje ene te thelle shtoni kosin (rreth 1L per 4 persona), dy veze, salcen e miellit, orizini, kripe, piper. Perziejini te gjitha shuem mire dhe shtojani mishit ne tave. Futeni taven ne furre (220° C) dhe kur te kete marre ngjyren e kuqerremte hiqeni nga zjarri. Ju befte mire!

Keshilla praktike

Suksesi i taves se kosit varet nga konsistenca. Sa me kompakte te jete tava e kosit, aq me kollaj eshte te pritet e te ruaje formen. Prandaj, kosin merreni me perqindjen mete larte te mundshme te yndyres dhe salcen e miellit beheni relativisht te trashe. Po keshtu, orizi perdoret per te ndihmuar taven e kosit te marri konsistencen e duhur.

Pule me zarzavate

Ju nevojiten:

pule
qepe
speca
hudhra
karrota
ose cfare zarzavateje verore qe t'ju doje zemra.

Pastrojini zarzavatet, pritini ne copa te medha. Pastrojeni pulen dhe cajeni ne menyre te tille qe e hapurte duket si lakuriq nate (shih foton). Shtrojini zarzavatet ne tave, hidhini kripe, piper dhe vaje ulliri. Beni te njejten gje me pulen. Futeni taven ne furre te paranxehur ne 180°C dhe piqeni derisa sa pula te kete marre nje ngjyre te bukur ari. Ndajeni pulen ne thela, shoqerojeni ne pjate me zarzavate, dhe sipas deshires mund ta shoqeroni me rizoto ose thjesht me buke.

Ju befte mire!

Patate te mbushura

Shpirti nuk mbahet me patlixhana, - tha. Me se e vertete, - themi ne. Keshtu qe po kalojme tek patatet. Ato te mbushura. Alla Jamie. Alla italianita. Alla verore. Me nje touch gjysheje. Per kete recete ju duhen patate mesatarishit te medha. Nje lugeze e vogel per te hapur vrima patatesh. Salbei. Hudhra. Vaj ulliri. Kripe. Sardele konservash ne vaj ulliri (e ku tjeter!). DHE! Speck! Te prere holle, horizontalisht.

Fillimisht hapuni patateve nga nje vrime tejepertej. Mos i hidhni poshte indet e patates se germuar, lerini per momentin menjane. Merrni ingredientet e siperpermendur dhe filloni operacionin e meposhtem. Nje cope speck. Siper speckut, nje gjethe salbei. Siper salbeit, feta e hudhres e prere holle. Siper hudhres, nje sardele (ose nje cope sardele).

Rrotullojini duke i mbeshtjellur brenda speckut keto delikatesa. Derisa te duket si ne figuren e meposhtme.

Kini parasysh qe ky cilinder gjerash do futet brenda patateve, te sperkatura paraprakisht me vaj ulliri. Mbushini te gjitha patatet dhe rreshtojini ne tave. Shperndajini ato patatet e germuara dhe te lena menjane midis. Sperkatini me vaj e kripe. Hop ne taven e paranxehur ne 200°C. Degjoni Franz Ferdinandin per rreth 1 ore, dhe kthejuni patateve qe jane pjekur e ngjyrosur si per merak te stomakut.

Ju befte mire!

Turli me patlixhana nga gjysh Edrus (caponata)

Ingredientet (per 6 persona): 400gr
speca, 400gr
domate, 50gr
capperi (mund të përdorni ullinj, të zinj, të veckël dhe të kripur)
800 gr patëllxhana
1/2 gjysëm gote uthull të bardhë(por jo uthull shqipërie :P)
borzilok
majdanoz
1 lugë sheqer dhe kripë

Përgatitja

Pritini patëllxhanat në copa në formë kubesh(2-3cm) kriposini dhe lërini nja një orë që t'ju dalë hidhësia dhe lëngu.
Zjeni domatet dhe hiqjani lëkurën dhe farat dhe pritini në copa.
Pastroni dhe pritini dhe specat.
Shpëlani patëllxhanat dhe pasi ti keni kulluar mirë, hidhini për tu skuqur deri sa të marrin ngjyrë, dhe atëhere hiqini nga tigani dhe kullojani vajin (skuqje e thjeshtë).Skuqni dhe specat dhe bashkojani patëllxhanave.
Në një tigan me pak vaj, hidhni domatet e përgatitura më parë, borzilokun majdanozin dhe trazojeni deri sa 'ti thahet uji.
Atëhere shtoni dhe patëllxhanët dhe specat e skuqur dhe hidhjani dhe lugën e sheqerit.
Pas disa minutash hidhini dhe uthullën dhe lëreni deri sa të avullojë e gjitha (uthulla) me një zjarr të lartë dhe duke e trazuar vazhdimisht.
Në fund, para se ta hiqni, shtoni dhe 'caperi' ose ullinjtë.
Kriposeni sipas dëshirës(duke patur parasysh dhe kripën që kanë kaperi ose ullinjtë)
Servireni të vakët ose dhe të ftohtë.

Gjelle me patlixhana (Caponata)

Te gjithe ata (Eni & Belle midis te tjereve) qe e kane pare fotografine paraprakisht dhe kane pyetur se c'te jete valle kjo, sot do te gjejne pergjigjen. Eshte Caponata (kaponata), nje gjelle Siciliane qe une e kam peshkuar ne sundyqet e Jamie Oliver (Genial Italienisch). Elementi baze i Caponates eshte patlixhani, nje nga zarzavatet e mia te preferuara. Eshte nje gjelle e lehte per t'u gatuar dhe e pershtatshme per ditet e nxehta te veres. Per nje caponata ju duhen:

Patlixhana (sasia varet nga nr. dhe oreksi i personave qe do i shpartallojne): pastrojini dhe prejini ne copa te vogla
nje qepe: priteni holle
dy-tre thelbinj hudhrash: te shtypura, ose te prera imet
ullinj, nje grusht dore: hiquani berthamen dhe prejini ne copa te vogla
majdanoz, nje tufe: ndajini kercellin nga gjethet dhe pritini vec e vec imet
kripe
rigon
aceto balsamico i bardhe
piper i zi
salce domateje: 250 gr
vaj ulliri

Ne nje tigan te madh hidhni nje porcion te mire vaj ulliri dhe nxeheni vajin. Skuqini patllixhanat (ne porcione) deri sa te marrin nje ngjyre te arte. Hidhni kripe, rigon dhe kercejt e prere te majdanozit. Perziejini mire. Shtoni ullinjte e prere. Shtoni aceton (rreth 1dl) dhe kur te jete shuar shtoni salcen e domateve. Lereni rreth 15 minuta te zieje. Sperkateni me piper te zi, shtoni dhe gjethet e majdanozit te prere dhe servireni per te ngrene. Ju befte mire!

Keshilla praktike:

1. Jamie perdor edhe capern, specialitet italian. Une nuk i perdor.
2. Me buke te bardhe, te ngrohte, caponata ju shton jeten, te pakten, me nje dite ;)

Risotto me fenkel, lule laker dhe speck

Jeni ne nje gjendje te papercaktuar. Thoni tere kohes se c'me hahet. Se c'me hahet, por nuk ja vini dot gishtin. Ose jeni ne situaten tjeter, jeni ndare jo mire nga gjysma juaj me e mire. Doni t'i jepni te kuptoje qe e shkuara eshte e kaluar. Por si ta beni kete ne menyre elegante? Futeni njehere koken tek kuzhina e gjyshes dhe hidhini nje sy kesaj fotografise. Te leshoi goja leng? E mendon si nje ftese pajtimi te mundshme? Atehere, mos perto dhe futju punes, sepse eshte jo vetem e lehte per ta gatuar. Eshte gjithashtu ekonomike. Eshte edhe origjinale (mendo nje kombinim si rrenje fenkeli dhe lulelaker). E mbi te gjitha : Eshte e shijshme.

Per ta gatuar ju duhen te gjitha ingredientet qe keni perdorur tek risotto, plus fenkel (funnel, lexo me poshte), lulelaker, speca te kuq djeges, majdanoz dhe speck. Procedura eshte gjithashtu e njejte, me keto ndryshime. Lulelakren laheni dhe ndaheni ne luleza. Hidhini te ziejne me bujonin. Po keshtu, priteni rrenjen e fenkel ne copa te vogla pasi ta keni pastruar nga gjethet, dhe hidheni te zieje ne bujon. Si fenkel ashtu edhe lulelakra i shtohen risottos me bujonin, pasi te jene zjere per rreth 10 minuta. Ne nje tigan skuqni speckun deri sa t'i jete shkrire dhjami. Vegjetarianet mund ta zevendesojne speckun me buke te thermuar dhe te skuqur. Kur risotto te jete bere gatindajeni neper pjata dhe shtojini majdanoz te grire holle, spec te kuq djeges te pastruar nga fara dhe te prere ne shirita te holle (mos harroni te lani duart para se te ferkoni syte) dhe speck te skuqur. Ju befte mire!

Kjo bima ketu, qe ne Shqipei me rezulton e papare, quhet fenkel ne boten gjermane, funnel ne ate angleze. Kundermon dhe i ka gjethet si bima e uzos. Fenkelit i hahet rrenja. Mund te hahet e pagatuar ne sallate, si kontorno (e zjere apo e pjekur) neper meny te ndryshme, apo si ingredient.

Patlixhana te skuqur (te marinuar)

Po afron vera dhe, bashke me te, nje seri gatimesh verore. Ketu numri nje, patlixhana te skuqur. E pershtatshme per njerez me shije te holle, per ata qe nuk kane kohe dhe per ata qe kane vape. Ju duhen nje minimum gjerash: patlixhane, vaj ulliri, kripe, tigan dhe zjarr. Per njerez me tangerllik mund te shtohen edhe hudhra, qepa, majdanozi dhe uthulla.

Patlixhanat lahen dhe priten ne rrathe. Ne se patlixhanat jane shume te medhenj ndajini ne dysh ose tresh ose katersh, sipas gustos. Ne tigan hidhni vajin e ullirit. Kini parasysh qe patlixanat vdesin per vaj, prandaj e duan me shumice.

Kur patlixhanat, pasi te keni kthyer disa here nga te gjitha krahet e sperkatur me kripe, te kene marre nje ngjyre te arte ne te kuqerremte, hiqini nga zjarri, lereni te kullojne pak vajin dhe verini ne nje pjate. Ata qe kane fobi per vajin mund t'i vendosin patlixhanat mbi nje leter, nga ato qe perdoren ne kuzhine, per t'ua thithur vajin. Te padurueshmit dhe shume te uriturit mund te fillojne procesin e ngrenies, ate qe kane me shume durim dhe me pak uri, mund te kalojne nje kat me poshte.

Shtypni hudher, grini nje kokerr qepe (holle) dhe shtojani patlixhanave.

Shtoni majdanozin (te prere holle, shikoni figuren tjeter).

Dhe ne fund shtoni edhe pak uthull. Te paduruarit mund te fillojne te vetesherbehen. Te duruarit, mund ta lene per disa ore keshtu derisa ingrediente te ngjizen me njeri-tjetrin dhe te krijojne nje sinfoni.
Ju befte mire!

Pizzocheri

Pizzoccheri eshte nje nga gjellet e mia me te preferuara. Eshte e thjeshte per t'u gatuar, behet shpejt dhe eshte shume e shijshme. Receten e saj e zbulova ne nje dyqan delikatesash italian. Pizoccheri eshte nje lloj makarone, e bere me miell te ashper, specialitet i italianeve qe popullojne alpet midis Italise dhe Zvicres. Gatuhet se bashku me ingrediente qe, sic mund ta merrni me mend, jane tipike per zona malore: patate, djath, gjalp, pazi (mund te zevendesohet edhe me presh ose laker), hudhra dhe salbai (salbei ne gjermanisht, emri latinisht Salvia officinalis). Une nuk e di se si i thone salbeit ne shqip, sepse nuk e njihja deri ne momentin qe erdha ne Zvicer. Me sa kam kuptuar kuzhina shqiptare nuk e njeh ose nuk e perdor. Por salbai ka ne Shqiperi me tonelata, rriten te egra neper kodra shkembore dhe i jep kundermimin e mrekullueshem gjithe bregdetit jonian. Kete e zbulova para disa vitesh teksa i bija Shqiperise rretheverdalle me miq zvicerane. Rruges per nga Saranda deri ne Llogara beme shume ndalesa, sepse pamjet ishin perrallore dhe te gjithe donin t'i fiksonin neper aparatet e tyre. Diku, para Llogarase, teksa fotografonim frynte nje puhize e lehte. Na ledhatonte floket dhe na sillte nje arome qe na hoqi perqendrimin nga Joni. Filluam te kerkonim burimin e aromes dhe perfunduam disa qindra metra me tutje ne nje kodrinez ku harbohej salbei. Filluam te mbledhim buqeta salbei kur dikur degjojme zerin kurioz te shoferit qe kerkonte te dinte se perse e mblidhnim kete bime te eger. I shpjeguam qe e donim ta merrnim me vete dhe ta perdornim per ta gatuar. Zeri i shoferit nga kurioz u be i merakosur dhe ne nje te dhjeten e sekondes na tha qe te mos i perdornim ne asnje menyre per te gatuar se do na helmonte. Kjo bime eshte helmuese, nuk pushonte se theni ai. Qeshem pak, por edhe u cuditem qe salbei ne Shqiperi konsiderohej bime helmuese. Akoma edhe sot nuk e di persene e ketij keqkuptimi popullor. Megjithate, per gatimin e pizzoccherit, salbei eshte shume i rendesishem, sepse i kombinuar me gjalpin dhe hudhren i jep pizzocherit nje shije eksplozuese. Nuk te ngelet vetem te mbyllesh syte dhe te mrekullohesh teksa e rrotullon kafshaten qoshe me qoshe si per t'ja shtrydhur me mire esencen. Per Pizzoccherin ju duhen ingredientet e paraqitur ne foto:

500gr pizzoccheri
500gr pazi
8-9 kokrra mesatare patate
dy kokrra hudhre
nje tufe salbei
200gr gjalpe
300gr djath Fontina

Pizzoccheri te krahines Valtellina (Lombardi), patatet, gjalpi, salbei me hudhren dhe djathin ne qender, pazia. Gjethet e salbeit jane te ngjashme me ate te cajit te malit, vetem se me te medhaja.

Pritini patatet, djathin, salbein dhe pazine ne copa te vogla. Per pazine, najini fillimisht gjethet jeshile nga kercelli i bardhe, dhe pastaj pritini. Mbajini te ndara nga njera tjetra sepse kane kohe te ndryshme zierjesh. Kur te keni mbaruar kete faze, merrni nje tenxhere te thelle, mbusheni me uje, hidhini kripe dhe vereni ne zjarr te forte. Njesoj sic beni per makaronat.

Derisa te behet uji: Ne nje tigan hidhni gjalpin, lereni te shkrihet ne zjarr te avashem. Shtoni salbein dhe hudhrat e shtypura. Kaurdisini per disa minuta, hiqeni nga zjarri dhe lereni menjane. Nderkohe ne tenxheren me ujin qe vlon shtoni pizzoccheri, patatet dhe kercellin e pazise. Lereni te zjeje per rreth 10 minuta. Shtoni gjethet e pazise dhe lerini te zjejne shume shkurt, rreth 5 minuta. Hiqeni tenxheren nga zjarri, kulloni ujin.

Merrni nje tave furre dhe filloni te shtroni ingredientet ne shtresa: nje shtrese pizzoccheri, patate, pazi, sperkatini me salbei, hudher dhe gjalpe te skuqur, shtojini nje shtrese Fontina. Perseriteni disa here kete ritual, derisa t'i keni mbaruar te gjitha ingredientet. Futeni ne furren e paranxehur ne 220°C dhe lereni te piqet aq sa te kete marre nje kore te arte siper. Hiqeni nga furra dhe ndajeni neper pjata. Nje gote vere e kuqe, e rende (Rioja), i shkon per mrekulli si shoqeruese.

Ju befte mire!

Dy Salca Makaronash

Makaronat, sic i njohim ne shqip, bejne pjese tek ato gjerat qe ose i do ose nuk do t'i shohesh me sy (njoh dike qe po t'i thuash "makarona" i iken uria ne sekonde). Gjithashtu, makaronat bejne pjese ne llojin e gjerave qe perdoren gati ne te gjithe boten. Ku me shume e ku me pak. Vendin e pare per sasine e konsumimit e mban Italia, te dytin Zvicra. Atje, ne Itali (por edhe ne Zvicer e perreth), nuk i quajne thjesht makarona sepse, me qe italianet kane qelluar shume te ngeshem, kane shpikur edhe nja njeqind lloje te tilla, me apo pa ngjyra. Per t'i mbajtur mend emrat e tyre te duhet nje manual. Makaronat jane shume te dashura per nje pjese te madhe te popullsise sepse jane te lira, te mira dhe gatuhen shume shpejt. Sidomos per studentet makaronat jane lende e pare ushqimi. Por nuk ka vetem njeqind lloje makaronash. Ka, te pakten, po kaq lloje salcash qe bejne te mundur qe makaronat te mos na shpifen por te na duket se po hame cdo here nje gje te re. Dikur, kur gjyshja ishte studente dhe jetonte me ca fecka te tjera po studente, kishin nje rregull: ne shtepi nuk duhet te mungonin asnjehere ingredientet per nje salce te shpejte makaronash dhe makaronat. Vjen njera vone nga biblioteka, tak i fut nje pjate me makarona dhe salce domatesh dhe bota duket prape me ngjyra. Sot gjyshja do ju tregoje receten e nje salce te kuqe dhe te nje salce jeshile.

1. Salce me domate dhe ullinj

Me pak fjale: Pergatiteni salcen e domates ashtu si per fasulet, por 10 minuta para heqjes nga zjarri shtojini ullinj te prera ne copa te vogla.

Pasi t'ja keni hedhur makaronave salcen, shtojini parmesan te grire. Ju befte mire!

2. Salce Pesto

2 filxhane caji borzilok (bazilikum)
2 filxhane caji vaj ulliri
2 domate
120gr fara pishe
kripe
piper
sipas deshires: 1 peperoncini (spec i vogel djeges)

Domateve hiquani lekuren dhe farat.

Futini domatet e pastruara si me siper, borzilokun, farat e pishave dhe vajin e ullirit ne nje te thelle dhe shtypini me nje mixer derisa te behet nje mase homogjene. Shtojini dy luge nga uji i makaronave dhe salca eshte gati. Mos harroni t'i shtoni djath te grire para se ta hani.

Ju befte mire!

Sallate me domate

Per nje sallate me domate ju duhen (sasia fakultative, ne varesi te oreksit, gjelleve shoqeruese dhe numrit te pjesemarresve):

domate
kastravec
qepe
majdanoz
vaj ulliri
kripe

Prijini domatet, kastravecet qepet (pasi t'i keni pastruar e thare) ne copa te vogla, apo te medha (sipas deshires). Shtojini majdanozin e fresket te prere imet, kripe dhe vaj ulliri para ngrenies. Perziejini mire dhe ... shijojeni. Sipas deshires mund t'i shtoni edhe djathe te bardhe, spec apo ullinj. Mund te perdoret edhe uthulla, e cila, sipas eksperiences se Elais, i jep freski sallates. Gjithashtu, per ta shijuar me mire sallaten mund ta shoqeroni me buke te bere vete te sapodale nga furra.

Ju befte mire!

Speca te mbushura

Per 3-4 persona:

6 speca te madhesise mesatare
2 qepe mesatare
nje thelb hudhre
nje doze 250g salce domateje
250-300gr oriz/risotto
rigon
piper i zi
kripe

Specave, pasi te jene lare e thare, ju hiqet bishti dhe pastrohen nga farat.

Renditini ne taven ku do i piqni, dhe filloni te pergatitni mbushjen. Kaurdisni qepet e prera holle dhe hudhrat e shtypura ne vaj ulliri te nxehur ne zjarr te forte. Kur te kene marre ngjyre te arte shtoni salcen e domateve. Ulni temperaturen e gatimit ne mesatare. Kur domatet ta kene humbur lengut shtoni orizin. Hidhini uje deri sa te mbulohet orizi. Lereni te zjeje derisa orizi te zbutet pak. Shtojini here pas here uje. Kur orizi te jete bere paksa i pertypshem, shtojini kripen, piperin dhe rigonin. Mos e teproni me rigonin se i heq shijen. Shtojini nje gote me uje. Perziejini te gjitha mire.

Mbushni specat. Tepricen e mbushjes shperndajeni midis specave dhe anash tyre. Vereni taven me specat e mbushur te piqet ne 220°C. Kontrollojeni here pas here per uje dhe shtoni ujin ne se eshte e nevojshme. Piqeni derisa specat te marrin nje ngjyre te lehte kafe ne te dyja anet.

Ju befte mire!